Orman denilince aklımıza; yeşil örtü ile kaplanmış, içinde dereleri, akarsuları ve şelaleleri akan, gölleri bulunduran, yaban hayatına yuva olan, doğal bitki örtüsünü koruyan, toprak erozyonunu önleyen, bizleri çığdan ve selden koruyan, oksijen depomuz olan, bizlere yakacak odun ve ihtiyaçlarımız için kereste sağlayan, kimya sanayiine hammadde veren, odun dışı ürünleri ile bizlere gelir sağlayan, ormandaki gerek kesim, gerekse bakım ve ağaçlandırma çalışmaları ile istihdam imkânı veren, ekonominin birçok sektörüne hammadde sağlayarak destekleyen, katma değer üreten ve yeni istihdam alanları yaratılmasına imkân veren ekonomik, ekolojik, sosyal ve kültürel faydalar sunan; yenilenebilir, yaşamsal önemdeki doğal kaynağımız gelmektedir.
Dünyada çevre kirliliğinin meydana getirdiği küresel ısınmaya bağlı olarak doğal afetlerin yıkıcı etkileri arttıkça ormanların, tarım sektörü gibi hayati önemi daha da ön plana çıkmaya başlamıştır. Ormanların korunması, geliştirilmesi ve sürdürülebilir şekilde üretime devam etmesi sadece ülkelerin değil dünyanın öncelikli sorunlarından biri olarak değerlendirilmektedir. Başta Birleşmiş Milletler olmak üzere birçok uluslararası örgütlerin özel önem verdikleri çalışma konuları arasında yer almaya başlamıştır.
Nitekim dünyada bu konudaki farkındalığı artırmak amacıyla 2011 yılı Dünya Ormancılık Yılı ilan edilmiştir. BM üyesi ülkelerde ormanların insanlığın geleceği için önemi çeşitli faaliyetlerle topluma anlatılmaya çalışılmıştır. Türkiye, orman varlığı ve özellikleri bakımından dünyadaki birçok ülkeye göre daha şanslı konumdadır. Türkiye’de orman rejimi altındaki orman alanları 21,7 milyon hektardır. Orman alanları ülke topraklarının % 27,6 ‘sını oluşturmaktadır.
Orman alanlarının % 53’ü verimli orman örtüsü ile kaplıdır. % 47,5 orman örtüsü '' bozuk ve verimsiz '' orman özelliğini taşımaktadır. Türkiye ormanlarındaki toplam odun hacmi 1,5 milyar m3 ve yıllık toplam hacim artışı 42 milyon m3 ‘tür. Buna bağlı olarak; yıllık, ortalama 12-13 milyon m3 civarında odun üretimi yapılmaktadır. Plan verilerine göre ormanların % 63’ü ekonomik, % 32’si ekolojik ve % 5 ‘i sosyal ve kültürel fonksiyona sahiptir.
Türkiye ormanları, biyolojik çeşitlilik yönüyle Avrupa ve Ortadoğu’nun en zengin ormanlarından biridir. Türkiye ormanlarının % 95’ i doğal orman özelliği göstermektedir.
Ormanlarımızda 9000’den fazla bitki türü bulunmaktadır. Bunun 3000’i endemik bitki özelliğini taşımaktadır. Mevcut bitki türlerinin de üçte birini yani % 33’ünü endemik bitkiler oluşturmaktadır. Bu özellikleri nedeniyle ormanlarımız tıbbi ve aromatik bitkiler bakımından oldukça zengindir. Diğer taraftan Türkiye Ormanları yaban hayatı yönüyle de zengindir. Bugün ormanlarımızda 120 tür memeli yabani hayvan, 400 ‘ü aşkın kuş türü, 130 kadar sürüngen, 400’ e varan balık türü vardır.
Türkiye'de Orman Ve Orman Köylüsü
Orman köylüleri; ormanların içinde veya kenarında yaşamını sürdüren ailelerdir.Bu köylüler, geçimini başta orman olmak üzere, sahip olduğu küçük tarım alanlarından sağlamaktadırlar. Her mevsim doğanın çetin şartlarıyla mücadele eden, ormanların içinde şehirlerden uzakta yaşam savaşı vermektedirler. Altyapı, sağlık ve eğitim imkânlarının sınırlı olduğu, bir ölçüde mahrumiyet bölgesi gibi alanlarda yerleşenlerdir. Sağlıklı gıdalarla beslenmekle birlikte, yaşam şartları zor, dünyada can güvenliği riskinin en yüksek olduğu iş kollarından biri olan orman işçiliği görevini üstlenen bireylerdir.
Öyle ki her yıl orman üretimi döneminde orman köylülerimiz çeşitli kazalar sonucu can verir veya sakat kalırlar. Elde edilen her tomrukta onların alın teri ve kanı vardır. Bu insanlarımız ne ekranlarımıza ne de gazete başlıklarına taşınır.
Varlığını bile fark edemediğimiz bu insanlar ormanların yeşillikleri arasında yok olurlar ve aynı maden işçilerimizin yaşadıkları aile dramlarını yaşarlar. Ortağı oldukları kooperatiflerinin ve üst kuruluşlarının oluşturdukları yardımlaşma fonlarının desteği ile bir ölçüde bu yaralarını sararlar.
Türkiye’ de Mart 2013 dönemi nüfus kayıtlarına göre 21.395 orman köyü bulunmaktadır. Bu köylerde 7,101.072 kişi yaşamaktadır. Orman köylülerini 2.163.390 kişisi orman içi, 4.938.651'si ise orman bitişiği köylerde yaşamını sürdürmektedir. Orman köylüleri toplam nüfusun yaklaşık % 9' unu oluşturmaktadır. Orman köylüsü milli gelirden en az pay alan kesimdir.
Orman köylerindeki altyapı, sağlık ve eğitim imkanları, toplumun diğer kesimlerinin yaşadıkları yerleşim alanlarına nazaran düşük ve yetersiz durumdadır.
Orman köylüsü ormanlardan ekonomik katkı elde edilmesinde hizmet veren en önemli unsurlardan biridir. Orman köylüsü, bulunduğu ormandaki ağaçlandırmada, bakım işlerinde ve üretimde en temel iş gücü kaynağıdır. Orman
yangınları karşısında en önemli destek gücüdür. Ormanda yetişen odun dışı ürünlerin toplanmasında ve ekonomiye kazandırılmasında, gerekirse korunmasında ve geliştirilmesinde hareket noktasıdır.
Ama, asıl önemli bir husus, orman köylüsü yaşamını devam ettirmek için ormanda çalışmak ve iş kaynağının devamını sağlamak için ormanları korumak zorundadır. Orman köylüsü tamamı devlete ait olan ve devlet tarafından işletilen ormanlarımızdan sorumlu orman teşkilatımızın en büyük iş ortağıdır.
Orman köylümüzün ormanlar için taşıdığı önem Anayasa’mızda yer almıştır. Anayasa’nın 169. ve 170. maddelerinde; ormanların korunması ve geliştirilmesi ile orman köylüsünün korunması ve kalkındırılmasının desteklenmesi için gerekli tedbirlerin devlet tarafından alınacağı belirtilmektedir.
Bu maddeler, devletin doğal kaynakların korunması ve geliştirilmesindeki iradesini ortaya koyan en temel yasal dayanaktır. Anayasa'nın bu hükmüne göre şekillenen yasalar ile Orman İdaresi ile Orman Köylüleri arasındaki ilişkiler yürütülmektedir.
OR-KOOP; ülkemiz ve orman köylülerimiz için önemli bir istihdam ve gelir kaynağı oluşturan Odun Dışı Orman Ürünlerinin üretimi ve pazarlanması konusunda da çalışmalar yürütmektedir.
Dünyada ve ülkemizde Odun Dışı Orman Ürünleri (ODOÜ), her yıl faydalanma imkânı sunduğundan kırsal nüfus istihdamında ve kalkınmasında önemli rol üstlenmekte, yabanıl organik adı ile ticarete konu edilebilmektedir. Odun Dışı Orman Ürünleri kapsamına ağaç, ağaççık, çalı ve otsu bitkilerin; balzami yağları (reçine, sığla yağı, kitre vs.), yaprakları (defne, laden, kekik, adaçayı, taflan vs.), meyveleri (kestane, ceviz, harnup vs.), tohumları (fıstık çamı kozalağı, defne vs.), soğanları (kardelen, göl soğanı vs.), yumruları (siklamen, Manisa lalesi vs.), çiçekleri (ıhlamur, kapari vs.), kökleri (erika, çam kökü vs.) ile doğal orman mantarları ve ormanlardaki ekoturizm hizmetleri girmektedir.
Ağaçlandırma Çalışmalarımız
Orman Kanununun 40.maddesine dayalı olarak hazırlanan alt mevzuata göre ağaçlandırma işçilikleri, gerek hazine arazilerinde ve gerekse orman rejimine giren alanlarda Tarımsal Kalkınma Kooperatiflerine öncelikle ve birim fiyat usulüne göre yaptırılması mümkün bulunmaktadır.
Orman köylerinde kurulu Tarımsal Kalkınma Kooperatifleri' ne ve Orman Köylüsüne birim fiyat usulüne göre yaptırılması öngörülen ve orman rejimi içinde kalan sahalarda yapılacak ağaçlandırma çalışmalarında, kooperatiflere gerekli duyurunun yapılmasını sağlamak ve bu konularda çalışmalarını özendiren alt mevzuat düzenlemesi yapılması konusunda Merkez Birliğimizce katkı sağlanmaktadır.
OR-KOOP Merkez ve Bölge Birlikleriyle işbirliği içinde, ağaçlandırma konusunda çalışma yapacak kooperatif yöneticilerine yönelik eğitim, proje yardımı ve destekler sağlanması konusundaki çalışmalarını sürdürmektedir.
Orman Genel Müdürlüğü kaynaklarından alınan bilgiye göre, ülkemizde gerçekleştirilen ağaçlandırma faaliyetlerinin yaklaşık %70' i yine kooperatifler tarafından gerçekleştirilmektedir.