Birleşmiş Milletler 2014 Uluslararası Aile Çiftçiliği Yılı etkinlikleri çerçevesinde Ankara’da 30-31 Ekim 2014 tarihleri arasında Ulusal Aile Çiftçiliği Sempozyumu düzenlendi.
Sempozyumda, "2014 Uluslararası Aile Çiftçiliği Yılı" aracılığıyla kırsaldaki çiftçi ailelerin ve küçük işletmelerin önemi vurgulandı. Aile çiftçiliğinin gündeme getirilmesi, açlık ve yoksullukla mücadele, gıda güvencesinin sağlanması, gelir kaynaklarının artırılması, sürdürülebilir tarımsal üretimin kalıcılığı, köyden kente göçün azaltılması, işsizliğe yerinde çözüm bulunması, doğal kaynakların ve çevrenin korunması, sürdürülebilir kalkınmanın sağlanması gibi konularda aile çiftçiliğinin katkılarına dikkat çekildi. Aile çiftçiliğinin ülkemiz gündemine girmesi ve bilim dünyasının dikkatinin çekilmesi de sempozyumun ana hedeflerindendir.
Bu bağlamda, aile çiftçiliğinin, kırsal alanda sürdürülebilir-kalıcı olabilmesi ve kırsal kalkınmaya da katkı sağlaması açısından ne tür çalışmaların yapıldığı, gelecek adına nelerin yapılması gerektiği de tartışıldı. Ankara Üniversitesi Tarım Ekonomisi Bölümü ve AKÇAM’in sekreteryasını yürüttüğü sempozyuma, Merkez Birliğimiz de destek verdi ve katılım sağladı.
Sempozyuma, Ankara Üniversitesi Rektör Yardımcısı Berahattin Albayrak, Ziraat Fakültesi Dekanı Ahmet Çolak, Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı Müsteşar Yardımcısı, Mehmet Hadi Tunç, Tarım Reformu Genel Müdür Vekili Gürsel Küsek, Genel Müdür yardımcısı Metin Türker, FAO Türkiye Temsilci yardımcısı Ayşegül Akın, KÖY- KOOP Genel başkanı Yakup Yıldız ve Genel başkanımız Cafer Yüksel ile birlikte ilgili bakanlıklardan, üniversitelerden akademisyenler, tarımsal amaçlı kooperatiflerden ve meslek örgütlerden temsilciler olmak üzere 450’den fazla kişi katıldı.
Sempozyumda 100’e yakın sunum geçekleştirildi. Bu sunumlarda konunun önemi, geleceğe dair yapılması gerekenler ve nasıl yapılacağına dair öneriler, özellikle bilim çevresinin ve politika üretenlerin dikkatine sunuldu.
Genel Başkanımız Cafer YÜKSEL sempozyumun açılış paneline katılarak Aile Çiftçiliği Yılı ve Tarımsal Amaçlı Kooperatifler başlıklı bir konuşma yaptı. Konuşmasında şu hususlara değindi.
Orman Köylüsü açısından aile çiftçiliğini tanımlamak gerekirse, kendi geçiminden arta kalan ürünü ekonomiye kazandıran küçük işletmelerdir. Burada önemli olan ailenin bulunduğu yerde hayatını idame ettirmesi ve bu üretim faaliyetinin sürdürülebilir olmasıdır. Son yıllarda dünyada artan global çevre ve ekonomik sorunlar sahip olduğumuz değerlerin yeniden gözden geçirilmesine yol açtı. Birleşmiş Milletlerce 2012 yılının, Uluslararası Kooperatifler Yılı ilan edilmesinden sonra 2014 yılının da Aile Çiftçiliği Yılı ilan edilmesi dünyada ortaklarının önemli bir bölümü aile çiftçiliği yapan bireylerden oluşan tarımsal amaçlı kooperatiflere olan bakış açısında da önemli değişiklikler oldu. Birleşmiş Milletlerin üye ülkelere yaptığı çağrılar yerini buldu. 2012 uluslararası kooperatifler yılı Türkiye’de de büyük etkinliklerle kutlandı Ayni şekilde 2014 Uluslararası Aile Çiftçiliği yılı da ülke genelinde önemli programlarla kutlanmaktadır.
Birçok ülkede serbest piyasa ekonomisi içinde göz ardı edilmeye çalışılan kooperatiflerin ve aile çiftçiliğinin önemini dünya yeniden fark etmeye başladı. Çünkü dünyanın unutmaya başladığı kooperatifler, yüzyıldan fazla uygulamada olan sosyo ekonomik dayanışma geleneği, yaşanan global kriz ile hatırlanmaya başlandı. Kooperatifler ve aile çiftçiliği yapan çiftçiler krize dayanmakta idi. Artan açlık, beslenme yetersizlikleri ve yoksulluk karşısında kooperatifler ve aile tarımı yapan çiftçiler dünya için yararlı hizmetler yapıyorlardı. Çevre ve insanı değerleri koruyorlardı. Aile çiftçiliği yapan işletmelerin önemli bir bölümünün kooperatiflerin çatısı altında toplanması ve kooperatiflerce yapılan yararlı hizmetler dünyadaki sorunların çözümünde aile çiftçiliği ve kooperatifler lehine önemli bir çıkış noktasını gösteriyordu. Dünyadaki global sorunların çözümü için aile çiftçiliğine ve kooperatiflere ihtiyaç vardı.
Dünyada her geçen gün artan çevre kirliliği, küresel ısınma daralan tarım alanları ve gıda sorunları tüm ülkeleri çözüm aramaya itmiştir. Bugüne kadar aile tarımını dikkate almayan, hatta aile tarımını yok etmeye, aile işletmelerinin ortağı olduğu tarımsal amaçlı kooperatifleri dışlamaya yönelik politikalar çözüm getirmemiştir. Aksine dünyada açlık ve yoksulluk sorunları artmıştır. Dünyadaki tarımsal üretimin neredeyse %80’inden fazlasını aile tarımı yapan çiftçiler kendilerini besledikleri gibi dünyayı da beslemişlerdir. Düne kadar dünyada aile çiftçiliği verimsiz ve yetersizdir algısı da değişmiştir. Aile tarımı yapan çiftçilerin ürünlerini daha sağlıklı, güvenilir ve taze olarak tüketicilere sundukları görülmüştür. Diğer ticari kuruluşlara göre daha sağlam, ailenin emek ve sermayesini değerlendiren dayanıklı bir üretim tarzı olduğu anlaşılmıştır.
Dünyadaki sanayi ve ticaret çevrelerinin aile çiftçiliğini ve kooperatiflerinin önemini küçümseyen süreç bitmiş, ortak çalışma görüşü ağırlık kazanmaya başlamıştır. Bazı ülkelerde bu yönde dikkat çekici adımlar atılmıştır. Sonuçta dünya ve insanlık gelecek için önemli değerleri yeniden kazandı.
Orman köyleri aile çiftçiliğinin en zor şartlarda yapıldığı alanlardır. Yaşam zorlukları yanında çalışma koşullarının zorluğu ailelerin birlik ve dayanışma içinde olmalarını zorunlu kılmaktadır. Orman köylerinde aileler büyük ölçüde olmasa da bitkisel ve hayvansal üretim yapmakta, bunun yanında ailece ormanlarda çalışmaktadırlar. Kesimden ağaçlandırmaya kadar ormancılık işlerinin %80’inden fazlası orman köylüleri tarafından gerçekleştirilmektedir. Yasalarla kendilerine tanınan hakları kullanmaktadırlar. Odun dışı orman ürünlerini (Kestane, defne…vb) ailece toplayarak, ekonomiye kazandırmaktadırlar.
Ormancılık Kooperatifleri ülkemizdeki tarımsal amaçlı kooperatiflerinden biridir. Ormancılık Kooperatiflerinin üst örgütü, merkez birliği ORKOOP’tur. Ormancılık ve tarımsal faaliyetler ile uğraşan Orman Köylüsü 300.000 ortaktan oluşmaktadır. ORKOOP’un 3000 birim kooperatif ve 27 bölge birliği vardır. ORKOOP Birleşmiş Milletlerin Uluslararası Aile Çiftçiliği yılını ilan etmesinde en önemli rolü oynayan Uluslararası Kooperatifler Birliği’nin (ICA)’nun üyesidir. Onun sektör örgütü olan Uluslararası Tarım Kooperatifleri Örgütünün de (ICAO) üyesidir ve yönetiminde yer almaktadır.
ORKOOP bir merkez birliği olarak bölge birlikleri ve kooperatifleri aracılığı ile ortaklarına hizmet vermektedir. Yasaların verdiği imkanlar ölçüsünde orman köylülerinin ve ailerinin hak ve menfaatlerini korumaktadır. Orman köylülerinin ve kooperatiflerin sorunlarının çözülmesi konusunda ilgili resmi ve özel kuruluşlar nezdinde çalışmalar yürütmektedir. Ormanda çalışan köylülere ve kooperatiflerine verilecek işlerin nitelik ve şartlarının oluşmasından, elde edilen ürünlerin pazarlanmasına, mesleki eğitimden ve iş kazalarına karşı korunması ve maddi yardım yapılmasına kadar her alanda hizmet vermektedir.
Doğa ile iç içe yaşayan orman köylerinde yaşayan aile çitçiliği yapan insanların yaşamı için doğanın korunması kadar doğal kaynakların sürdürülebilir kullanılması geleceğin teminatıdır. Kültürel değerlerin saf ve temiz bir şekilde korunduğu ve devam ettirildiği orman köylerinde ekonomik ve sosyal gücün en önemli hareket noktasını tarımsal amaçlı kooperatifler oluşturmaktadır. Kooperatifler aile çiftçiliği yapanlar için güç birliği platformu oluşturdukları gibi yörelerin kalkınmalarında lokomotif rol üstlenen araçlardır.
Sonuç olarak tarımda, ormanda ve su ürünlerinde olmak üzere aile çiftçiliği dünyada gıda güvenliğinin korunması, açlık ve yoksulluğun önlenmesi açısından ne derece önemli ise kooperatiflerde, ülke ekonomilerinde aile çiftçiliğinin güçlü şekilde ekonomi içinde yer alacakları oluşumlardır. İnsanlığın geleceği için aile çiftçiliği korunmalı ve geliştirilmeli, tarımsal amaçlı kooperatiflerin önündeki yasal ve ekonomik engeller kaldırılmalıdır.