Dünya Bankası desteği ile uygulanan Çiftçi Örgütlerinin Kurumsal Güçlendirilmesi Projesi (IRFO) kapsamında, tarımsal örgütlenme mevzuatı ve denetimi alanındaki sorunları tartışmak üzere Ankara Dedeman Oteli’nde 24-26 Aralık 2008 tarihlerinde düzenlenen Bilgilendirme Toplantısı ile "Mevzuat ve Denetim Çalıştayı" tamamlandı.
Çalıştaya katılan Türkiye'nin 9. Cumhurbaşkanı Süleyman Demirel, kooperatifçilere, "kooperatiflere siyaset bulaştırmamalarını, kooperatifleri iyi denetlemeleri ve bürokrasiye boğmamaları" tavsiyelerinde bulundu. Cumhurbaşkanı Demirel yaptığı konuşmada, tarımda örgütlenmenin önemine dikkat çekerken, "Kooperatiflere sahip çıkmak, Türkiye'nin sorunlarına sahip çıkmaktır" dedi. Türkiye'nin yoksulluktan kurtulmasının, bilgiye, hevese ve gayrete dayandığını belirten Demirel, çiftçiyi bilgilendirmenin bir yolunun da kooperatifler olduğuna işaret ederek, toplantıya katılan kooperatifçilere şu tavsiyelerde bulundu:
"Kooperatifleri bürokrasiye boğmayın, o zaman randımansız kalırsınız. Kooperatif gelirlerini denetleyin, ama bu denetim iş göremeyecek kadar ağır, herşeye müsaade edecek kadar hafif olmasın. Kooperatif üyesine kişilik kazandırın. O, (Köyü ben yönetiyorum) zannetsin, ortada öyle gezsin. Siyaseti parti merkezlerinde yapın. Kooperatife güncel siyaseti sokmayın, terzi dükkanında yemek pişirmeyin. Kooperatif meselelerine iyi sarılırsanız, Türkiye'nin meselelerine de iyi sarılırsınız."
Sanayileşmiş ülkelerin aynı zamanda tarımda da gelişmiş, tarım ihracatçısı ülkeler olduğuna işaret eden Demirel, AB'nin tarıma verdiği sübvansiyonlar ile tarlaları "açık sanayi" haline getirdiğini belirterek, Türkiye'nin de tarıma verdiği sübvansiyonları artırması gerektiğini söyledi. Demirel, "Avrupa hayranı olmayalım ama onlar ne yapmış bakalım. Zenginleşme
metodu ve bilim evrenseldir. Ne yapıp yapıp zenginleşmemiz lazım" diye konuştu.
Cumhuriyetin kurulduğu yıllarda nüfusun yüzde 87'si tarım sektöründe iken, şimdi bunun yüzde 29'a gerilediğini, ancak bu oranın gelişmiş ülkelerdeki gibi yüzde 8-10'a indirilmesi gerektiğini anlatan Süleyman Demirel, ekonomi ve tarım sektöründeki gelişmelere dikkati çekerek, iğneden ipliğe her şeyi satın alan Türkiye'nin artık otomobil ve uçak yapar hale geldiğini belirtti.
Şimdiki Türk çiftçisinde, 1950'lerdeki çiftçiden eser olmadığını vurgulayan Demirel, "İşte esas devrim bu, karasabanın yerine traktör kondu. Şehirde ne varsa köyde de o var. Çiftçi artık kendisi için değil, pazar için üretim yapıyor. Ancak gelir kısmı gider kısmını karşılamıyor. Feryat edecek, edemiyor. Siyaset ne kadar izin verirse o kadar... O zaman göç ediyor" dedi.
Çiftçinin gelir hanesini artırmak için tarımdaki nüfusu azaltıp, verimi yükseltmek gerektiğini anlatan 9. Cumhurbaşkanı Süleyman Demirel, Türk çiftçisinin de ABD ve Avrupa çiftçisi ile aynı traktörü, tohumu ve gübreyi kullanmasına karşın, onların 600 kilogram buğday aldığı tarladan Türk çiftçisinin 200 kilogram ürün aldığını belirterek, verimi artırmanın yolunun bilimden geçtiğini, eğitimli insanların bu toprağı bilgi borcu olduğunu söyledi.
Kırsal kesimdeki yüzde 29'luk nüfusun GSMH'dan yüzde 10-11 pay aldığını, bunun açık şekilde yoksulluğu ifade ettiğini vurgulayan Demirel, kırsal kalkınmanın Türkiye'yi yoksulluktan kurtaracağını ifade etti.
TARIM BAKANLIĞI MÜSTEŞARI ŞELLİ: 10 TEMEL KANUN DAHA ÇIKARILACAK
Tarım ve Köyişleri Bakanlığı Müsteşar Yardımcısı Ferhat Şelli ise konuşmasında, tarım sektörünün geçen yıl özel bankalar dahil 1 milyar YTL kredi kullandığını belirterek, Ziraat Bankası yanında diğer bankaların da sektöre etkin kredi kullandırımı konusunda rol belirleme çalışması yapıldığını bildirdi.
Tarım sektörünün sorunlarının çözümüne yönelik bakanlık tarafından yapılan çalışmalar hakkında bilgi veren Şelli, tarıma stratejik bir bakış açısı oluştuğunu, şimdiye kadar 12 temel kanun çıkarıldığını, yeni dönemde ise 10 temel kanunun daha çıkarılacağını söyledi.
Yeni havza bazlı desteklemeye geçmeyi ve üretim sezonundan önce tarımsal destekleri açıklamayı ve gübre desteğini toprak analizine bağlamayı öngördüklerini anlatan Şelli, AB kaynaklarından da tarım ve kırsal kalkınma için 750 milyon avro kullanılacağını kaydetti.
Tarım sektöründeki gelişmelere de değinen Şelli, 100 başın üzerindeki işletme sayısının 697'ye ulaştığını açıkladı. Ferhat Şelli, bakanlık olarak, bazı yetkileri ilgili sivil toplum kuruluşlarına devretmeyi öngördüklerini, halen 2 bin 500 olan tarım danışmanı sayısının da 10 bine çıkarılacağını söyledi.
GENEL MÜDÜR TAŞAN: KOOPERATİF DESTEKLEMELERİNE ÖNEM VERİYORUZ
Bakanlık Teşkilatlanma ve Destekleme Genel Müdürü Mehmet Taşan da kooperatiflerin desteklenmesine büyük önem verdiklerini, 2003-2008 döneminde, yarısı hibe olmak üzere, 1491 kooperatife bir milyar 720 milyon YTL kredi kullandırdıklarını, böylece 160 bin kişiye istihdam sağlandığını, 3 bin yeni kooperatif kurulduğunu belirtti. Kırsal kalkınma yatırımlarının desteklenmesi projesi kapsamında da 1370 projeye 224 milyon YTL hibe destek sağlandığını anlatan Taşan, özel sektöre devredilen tarımsal yayın desteği için de bütçeye 27,7 milyon YTL ödenek konduğunu, 1300 danışmanın eğitimden geçirilerek sertifika verildiğini, böylece ilaç ve gübre ile ilgili sorunların tarlada çözüleceğini söyledi.
TKK BAŞKANI TEKE: "KOOPERATİFLER DE ESK'YA ALINSIN"
IRFO kapsamındaki 7 tarımsal amaçlı kooperatifin Başkanlar Kurulu Başkanı olarak görev yapan Tarım Kredi Kooperatifleri Merkez Birliği (TKKMB) Yönetim Kurulu Başkanı İlhami Teke de yaptığı konuşmada, "sivil toplumun ekonomik örgütü ve ekonomik savunma aracı" olarak nitelendirdiği kooperatiflerin Ekonomik ve Sosyal Konsey'e üye olarak alınmasını istedi. AB'de yıllık cirosu 200 milyar avroya ulaşan kooperatiflerin, tarımsal girdi ve ürün pazarlamasında etkili olduğunu anlatan Teke, Türkiye'de de kooperatifler bankası kurulmasını veya özelleştirilecek bankaların hisselerinin büyük bölümünün kooperatiflere verilmesini talep etti.
Konuşmaların ardından katılımcılar iki gruba ayrılarak “Mevzuat” ve “Denetim” Çalıştay gruplarını oluşturdular
ÇİFTÇİ PAZARLAMAYI ÖĞRENMEYE BAŞLADI
IRFO'nun yönetim ve koordinasyon sorumluluğunu "yetkili ortak" olarak yürüten Türkiye Ormancılık Kooperatifleri Merkez Birliği (OR-KOOP) Genel Başkanı Cafer Yüksel, Dünya Bankası desteği ile uygulanan 10,6 milyon dolarlık proje kapsamında 44 bin çiftçiyi eğittiklerini bildirdi. Toplam 3 yıllık proje için 8,5 milyon doları Dünya Bankası'ndan, 2,1 milyon doları iç kaynaklardan olmak üzere 10,6 milyon dolar bütçe ayrılmasına karşın, ayrılan bütçenin 7,4 milyon dolarının kullanıldığını belirten Yüksel, "Bu proje, çiftçi örgütlerine proje hazırlama ve uygulama kapasitesi kazandırma ve bu kapasiteyi geliştirme açısından çok önemli. Projenin devam etmesi zorunlu. Proje ile tarımsal örgütlerde eğitim seferberliği başlatıldı. Çiftçiler, tarımsal pazarlamayı öğrenmeye başladı. Köylü tarımdan çiftçiliğe doğru adım atılarak, tarımın kabuğunu kırması sağlandı" diye konuştu.
IRFO'nun "bir eğitim ve bilinçlendirme" projesi olduğunu vurgulayan Yüksel, "eğiticilerin eğitiminden" başlamak üzere kooperatif ortaklarının eğitiminde, "örgütlülük bilinci ve farkındalık yaratmayı" ön planda tuttuklarını kaydetti.